Thoại Khanh là một phụ nữ xinh đẹp, tiết nghĩa và là người vợ hiền, dâu thảo. Châu Tuấn - chồng nàng, bị đày đi sứ 17 năm vì tội kháng chỉ nhà vua không chịu lấy công chúa làm vợ. Thoại Khanh cùng mẹ chồng dìu dắt nhau quyết đi tìm cho gặp được Châu Tuấn bị  lưu lạc, đói rét. Thoại Khanh đã phải cắt thịt ở cánh tay để nuôi mẹ. Châu Tuấn thi đỗ Trạng nguyên, hai lần được hai vua Tống vương và Tề vương gả con gái, nhưng chàng đều khước từ, không phụ bạc người vợ từ thuở hàn vi.
Vở tuồng có giá trị phản ánh hiện thực, mang màu sắc lí tưởng, tuyệt đối hoá nhân vật chính diện, có ít nhiều yếu tố kì ảo tiếp thu của cổ tích. Đề cao một Thoại Khanh chí hiếu với mẹ chồng trên suốt dọc đường đi tìm chồng đầy gian nan, vất vả, hiểm nguy, một Thoại Khanh thủy chung son sắt với chồng, luôn một lòng, một dạ với tình yêu sâu sắc, đức hy sinh cao cả. Thoại Khanh trở thành hình tượng cao cả của người phụ nữ Việt Nam, gây ấn tượng mạnh mẽ cho người xem.